Μπορώ να πω, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, έστω και αν αυτές είναι ελάχιστες και μεμονωμένες, είναι τόσο «ορατό δια γυμνού οφθαλμού»,  ότι αν δεν υπήρχε η υποχρέωση της λειτουργίας υπηρεσιών  εσωτερικού ελέγχου από τις εποπτικές αρχές (ΔΕΙΑ),  δεν θα υπήρχε και η διάθεση της ύπαρξής τους, από τους Μετόχους και τις Διοικήσεις  των εταιριών, τονίζει ο συνομιλητής μας. Επιπλέον σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουμε ακούσει τόσο εγώ, όσο και άλλοι συνάδελφοί μου, από Μετόχους, μέλη διοικήσεων και επικεφαλής εταιριών, ότι ο Εσωτερικός Έλεγχος δεν είναι τίποτε άλλο από ένα επιπλέον «αναγκαίο κακό». 
Στη συνέχεια ο κ. Βαμβακάρης αναφέρεται σε ορισμένα παραδείγματα που έχει αντλήσει από την πολύχρονη εμπειρία του ενασχόλησης με το θεσμό αποκαλυπτικά του πως αντιμετωπίζουν οι ασφαλιστικές εταιρείες το «αναγκαίο κακό» που λέγεται εσωτερικός έλεγχος.
Ειδικότερα όπως αποκαλύπτει ο κ. Βαμβακάρης σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται οι επιλεγέντες υπεύθυνοι εσωτερικού ελέγχου ασφαλιστικών εταιριών, να μην είναι αρκετά έμπειροι και με ολοκληρωμένη γνώση εσωτερικοί ελεγκτές, αλλά έμπιστα στελέχη που μετακινήθηκαν από άλλες υπηρεσίες ή εταιρίες. Αυτό μέσα από τα αποτελέσματα του έργου τους, μεταφράζεται στο συμπέρασμα, ότι ο  σκοπός της επιλογής τους ήταν κυρίως για να καλύψουν την υποχρέωση της ύπαρξης τους όπως αυτή ήταν και είναι επιβεβλημένη από τις εποπτικές αρχές και όχι για να καλύψουν τις απαιτήσεις που απορρέουν από το  νόμο σχετικά με το έργο και το ρόλο τους.
Σε ορισμένες άλλες  περιπτώσεις παρατηρείται ότι οι ελεγκτές με τους διενεργούμενους ελέγχους, δεν «αγγίζουν» τις  περιοχές υψηλού ρίσκου (hay risk) όπως θα έπρεπε (π.χ. αμοιβών μελών Δ.Σ. και Διοικητικών Στελεχών, κόστους προώθησης πωλήσεων, αντασφαλίσεων, περιθωρίων  φερεγγυότητας, πολιτικής εισπράξεως ασφαλίστρων και χρεωστικών υπολοίπων δικτύων, τήρησης του Ν.2190, τήρησης των αρχών εταιρικής διακυβέρνησης, κλπ), αλλά αναλώνονται κυρίως σε λειτουργικούς ελέγχους (operational audit) και σε ελέγχους άλλων όχι τόσο κρίσιμων υπηρεσιών και περιοχών (low risk). Αυτό οφείλεται αφενός σε ένα μικρό ποσοστό στην μη ολοκληρωμένη γνώση του αντικειμένου του ελέγχου από τους  ελεγκτές  που στελεχώνουν τις υπηρεσίες ελέγχου της ασφαλιστικής εταιρίας και αφετέρου σε μεγαλύτερο ποσοστό σε διαφόρων ειδών παρεμβάσεις μελών των διοικήσεων   και σε  μη χορήγηση όλων των απαιτούμενων στοιχείων, εγγράφων και πληροφοριών που είναι απαραίτητα για να ολοκληρωθεί ο κάθε έλεγχος, ώστε να είναι τεκμηριωμένος, αντικειμενικός και να προσφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα στις διοικήσεις των  εταιριών. Σε άλλες περιπτώσεις παρατηρείται σε μερικές εταιρίες (μικτές, ασφαλίσεων ζωής ή γενικών κλάδων, Ελληνικές ή πολυεθνικές) με μεγάλο κύκλο εργασιών να υπάρχουν μεν υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου, στελεχωμένες όμως  με ένα μόνο εσωτερικό ελεγκτή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ανεξαρτήτως των γνώσεων και της εμπειρίας του ελεγκτή, να μην επαρκεί χρονικά  ένας ελεγκτής για να καλύψει τις ελεγκτικές ανάγκες της εταιρίας του (π.χ. να χρειάζεται αρκετά χρόνια για να ολοκληρώσει τους ελέγχους όλων των περιοχών κυρίως υψηλού ρίσκου) και να μην έχει την δυνατότητα της πλήρους  και τεκμηριωμένης εκτίμησης του όσον αφορά την αξιοπιστία του υπάρχοντος Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου σε ένα εύλογο και λογικό χρονικό διάστημα (ενός δύο ετών). Και εδώ αντιλαμβάνεστε ότι η ευθύνη της λειτουργίας υπηρεσιών ελέγχου στελεχωμένων με ένα μόνο ελεγκτή,  και όχι περισσοτέρων όπου και όταν  απαιτείται, με σκοπό να υπάρχει ένα αντικειμενικό, άμεσο και ποιοτικό έργο/αποτέλεσμα ελέγχου, δεν ανήκει στον ελεγκτή, αλλά στην  διοίκηση της εταιρίας (επιτροπή ελέγχου, επικεφαλής της εταιρίας κλπ).      

Άλλα προβλήματα

Επίσης ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα που παρατηρείται είναι, ότι σε περιπτώσεις που υποβάλλονται εκθέσεις ελέγχου ολοκληρωμένες, τεκμηριωμένες, αποδεκτές από τους ελεγχόμενους όσον αφορά τις αδυναμίες/προβλήματα  και τις προτεινόμενες λύσεις τους, σε πολύ μεγάλο ποσοστό δεν βελτιώνονται οι αναφερόμενες αδυναμίες /προβλήματα (με ευθύνη των διοικήσεων ή των μελών της επιτροπής ελέγχου), με αποτέλεσμα το έργο του εσωτερικού ελεγκτή να μην έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα  για τον ίδιο αλλά κυρίως  για τις διοικήσεις και να καταλήγει να είναι ένα έργο χωρίς ουσία και αποτέλεσμα.
Ακόμη παρατηρείται στις περισσότερες περιπτώσεις ο επικεφαλής της υπηρεσίας εσωτερικού ελέγχου να μην συναντά / συνεργάζεται με τους ορκωτούς ελεγκτές (πριν-κατά και μετά την ολοκλήρωση του έργου τους) και να λαμβάνει γνώσει των δικών τους επισημάνσεων /παρατηρήσεων, όπως ορίζεται από τις εποπτικές αρχές, διότι οι διοικούντες και οι οικονομικοί παράγοντες δεν φροντίζουν ή δεν επιθυμούν  να τους  φέρουν σε επαφή μαζί τους. Επιπλέον παρατηρείται ότι σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις που εταιρίες έχουν επιτροπές ελέγχου, η επιλογή της εταιρίας ορκωτών και του υπευθύνου ορκωτού ελεγκτή δεν γίνεται από τα μέλη των επιτροπών όπως και θα έπρεπε βάση της νομοθεσίας, αλλά από τις διοικήσεις ή τους οικονομικούς παράγοντες της εταιρίας.
Τέλος παρατηρείται ορισμένες εταιρίες να μην έχουν, αφενός οργανωμένη υπηρεσία εσωτερικού ελέγχου και αφετέρου να μην λειτουργούν ως ένα ανεξάρτητο όργανο στο Δ.Σ. Επιτροπή Εσωτερικού Ελέγχου, η οποία να αποτελείται αποκλειστικά και μόνο από ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ.
Όλα τα  παραπάνω αναφερόμενα, λέει ο κ. Βαμβακάρης, αναδεικνύουν  την ανάγκη να καταγραφεί η υπάρχουσα εικόνα και κατάσταση γύρω από την λειτουργία των υπηρεσιών και επιτροπών εσωτερικού ελέγχου για να δούμε και τα αποτελέσματα της. Η καταγραφή αυτή  μπορεί  να πραγματοποιηθεί  μέσω πολλών τρόπων/ μεθόδων  και εργαλείων. 
Κατά εκτίμηση του κ. Βαμβακάρη,  δύο είναι οι πλέον αξιόπιστοι  τρόποι / μέθοδοι.
Ο ένας είναι να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν, από ένα θεσμικό όργανο μια εκτεταμένη και εμπεριστατωμένη έρευνα, μέσα από ειδικά διαμορφωμένα ερωτηματολόγια και tests,  που θα απαντηθούν τεκμηριωμένα σε συναντήσεις με τα στελέχη των υπηρεσιών και επιτροπών ελέγχου. Από τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας είμαι σίγουρος ότι μπορούμε να συγκεντρώσουμε, να μελετήσουμε, να αφουγκραστούμε και να αξιολογήσουμε τις θέσεις των υπευθύνων εσωτερικού ελέγχου και των επιτροπών ελέγχου, σχετικά με  τα προβλήματα τους κατά την συνεργασία τους με τις διοικήσεις και τους ελεγχόμενους.
Ο άλλος είναι να εντατικοποιηθούν από τις εποπτικές αρχές (π.χ. ΔΕΙΑ) οι αξιολογήσεις των αποτελεσμάτων του έργου των υπηρεσιών ελέγχου των ασφαλιστικών εταιριών, (π.χ. προγραμματισμός ελέγχων, επιλογή των περιοχών ελέγχου, ταχύτητα διεξαγωγής των ελέγχων, περιεχόμενο των εκθέσεων ελέγχων, εμπλοκή των επιτροπών ελέγχου, υλοποίηση των προτάσεων που απορρέουν από τις υποβληθείσες εκθέσεις ελέγχου, αντικειμενικότητα όσον αφορά τον αριθμό και τις γνώσεις των προσώπων που  στελεχώνουν τις υπηρεσίες  ελέγχου και τις επιτροπές ελέγχου, κλπ  θέματα), με σκοπό να καταγραφούν τα όποια προβλήματα ανεξαρτήτως από πού προέρχονται αυτά (από τις υπηρεσίες ελέγχου, από τους ελεγχόμενους, από τις επιτροπές ελέγχου ή από τις διοικήσεις των εποπτευόμενων/ ελεγχόμενων εταιριών). 
Καταλήγοντας ο κ. Βαμβακάρης και  λαμβάνοντας υπ όψιν την τελευταία προς έγκριση διαβούλευση της ΔΕΙΑ του Αυγούστου του 2011, συγκεκριμένα το άρθρο εκείνο που αναφέρεται  στην μελλοντική υποχρέωση της υποβολής ανεξάρτητης Ετησίας Έκθεσης προς την ΔΕΙΑ (από τον επικεφαλής της υπηρεσίας ή της επιτροπής ελέγχου;), με την οποία θα πιστοποιείται η αξιοπιστία του υπάρχοντος  ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ  και των οικονομικών αποτελεσμάτων, θέτει ορισμένα αποκαλυπτικά ερωτήματα:
-Πως ορισμένοι από τους επικεφαλής των υπηρεσιών ή των  επιτροπών ελέγχου θα μπορέσουμε να υποβάλλουμε με αντικειμενικότητα μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη  έκθεση προς την ΔΕΙΑ, στην οποία θα αναφέρονται με σαφήνεια και ακρίβεια όλες οι  καταγραφείσες αδυναμίες/προβλήματα/υπερβάσεις, όσον αφορά την λειτουργία του υπάρχοντος  ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ της ελεγχόμενης Εταιρίας, την ορθότητα των οικονομικών αποτελεσμάτων και την ορθολογική διαχείριση των πόρων της; Πως; 
-Όταν στο πρόσφατο παρελθόν, καταγράφηκαν περιπτώσεις στελεχών υπηρεσιών εσωτερικού ελέγχου, που όταν υπέβαλαν μία, δύο ή και παραπάνω εκθέσεις ελέγχου, οι οποίες δεν ήταν αρεστές… στις διοικήσεις και στη συνέχεια  δεν θέλησαν να τις αναμορφώσουν ή να  τις αποσύρουν εξ ολοκλήρου, βρέθηκαν εκτός εταιρίας. Όταν υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ελεγκτές αναγκάζονται να μην  λειτουργούν ανεξάρτητοι και να μην ελέγχουν όλες τις υψηλού κινδύνου περιοχές ελέγχου εντός της εταιρίας τους, για να μην βρεθούν στην ίδια θέση με τους προηγούμενους.Πως είναι δυνατόν να λειτουργήσουν αντικειμενικά και ανεξάρτητα, όταν απαιτηθεί από την εφαρμογή της ως άνω διαβούλευσης να υποβληθούν αντίστοιχοι  ετήσιοι απολογισμοί τους  στην εποπτική αρχή και συγκεκριμένα στη ΔΕΙΑ; Πώς;

Συντάκτης / NextDeal